Geen risicoaansprakelijkheid bij inschrijven voorrechten in het scheepsregister

Anders dan bij (conservatoir) beslag rust op degene die voorrechten inschrijft in het scheepsregister geen risicoaansprakelijkheid. Dat heeft de Rechtbank Rotterdam geoordeeld in een uitspraak van 20 februari 2019. Het is de eerste principiële rechterlijke uitspraak over aard en strekking van de inschrijving van scheepsvoorrechten.

De voormalige eigenaren van de Greenfleet-schepen hebben negentien zeevarenden aansprakelijk gesteld, omdat deze zeevarenden in 2012 bevoorrechte vorderingen voortvloeiend uit hun zee-arbeidsovereenkomsten hadden ingeschreven in het Nederlandse scheepsregister. Deze inschrijvingen zouden de verkoop en overdracht van de zeeschepen hebben belemmerd. De eigenaren hebben ter doorhaling van de inschrijvingen een depot gesteld. Nadien zijn de vorderingen van de zeevarenden in rechte afgewezen, waarna de eigenaren de schade die zij stellen te hebben geleden bij de Rotterdamse Rechtbank hebben geprobeerd op de zeevarenden te verhalen.

De Rechtbank Rotterdam heeft geoordeeld dat dit niet mogelijk is. Hoewel de vorderingen van de zeevarenden zijn afgewezen, is vanwege de enkele inschrijving nog geen sprake van onrechtmatig handelen.

De rechtbank overweegt dat een conservatoir beslag niet gelijk is te stellen aan inschrijving van voorrechten in het scheepsregister. Een inschrijving is immers geen absoluut beletsel voor verkoop van de zeeschepen. De gevolgen van beslag en de positie van een beslaglegger verschillen van de gevolgen van inschrijving van een voorrecht en de positie van een zeevarende. Een zeevarende heeft, anders dan een beslaglegger, een bijzondere beschermingspositie. Er geldt daarom ten aanzien van inschrijving van een voorrecht géén risicoaansprakelijkheid. Slechts als sprake is van misbruik van recht kan een zeevarende aansprakelijk zijn voor de gevolgen van een inschrijving van een niet-bestaande vordering. Aan de strenge eisen van misbruik van recht is in dit geval niet voldaan.

De zeevarenden werden bijgestaan door advocaten Romke Wybenga en Patrick Slob van Wybenga Advocaten. Lees de hele uitspraak hier.