Hoogmoed komt voor de val; maar wat als de markering ontbreekt?
Per jaar blijken ongeveer 5.000 Nederlanders gewond te raken tijdens hun wintersport. In veel gevallen is zelfoverschatting een belangrijke oorzaak van het ongeluk. Maar wat nu als de piste op een onjuiste wijze gemarkeerd is, en je als gevolg hiervan – en niet een verkeerd zelfbeeld - over de pisterand valt? Is dan de piste-exploitant succesvol aansprakelijk te stellen? Deze casus stond centraal in een uitspraak van de Rechtbank Amsterdam van 27 september 2017.
Het ongeval
Op 4 maart 2010 skiede het - toen nog toekomstige - slachtoffer onder slechte weersomstandigheden op een rode piste in Zwitserland. In plaats van met de piste mee de bocht naar links te nemen, is hij echter rechtdoor geskied en van de piste gevallen. Hierbij heeft hij ernstig letsel opgelopen, waaronder een dwarslaesie, verbrijzelde knie, kneuzing van de long en een gebroken borstbeen. Over het ongeluk heeft het slachtoffer verklaard:
"[…] Op de route zag ik toen oranje pistepalen. In verband met het slechte weer kon ik het verloop van de piste niet precies waarnemen. Ik zag twee oranje palen voor me en dacht dat ik er tussendoor moest skiën. Vlak voor de pisterand merkte ik dat de piste naar links verliep. Maar toen kon ik mijn richting niet meer corrigeren en ben ik over de pisterand gevallen ongeveer zoals over een schans. […]"
Volgens het slachtoffer heeft de exploitant van het skigebied nagelaten te waarschuwen voor de pisterand. Op de plek van de val zou een paal met een richtingaanwijzer hebben moeten staan.
Verplichtingen piste-exploitant
Doordat het slachtoffer een skipas heeft gekocht, bestaat tussen het slachtoffer en de exploitant een contractuele relatie. De exploitant heeft de verplichting om de piste te beveiligen en daartoe redelijke voorzorgsmaatregelen te nemen. Volgens het toepasselijke Zwitserse recht wordt de beveiligingsplicht van de exploitant ingevuld aan de hand van de zogenaamde SKUS-richtlijn en de aansprakelijkheid tevens aan de hand van het FIS-reglement, waarin regels voor goed verkeersgedrag voor wintersporters zijn opgenomen. De vraag is nu of de exploitant in strijd met de voorschriften heeft gehandeld doordat op de plek van het ongeluk geen paal met een richtingaanwijzer stond.
Tekortkoming in de nakoming van de overeenkomst
Aan de hand van een uitgebreide analyse van de situatie op de piste komt de rechtbank tot de conclusie dat de markering die de exploitant op de piste heeft aangebracht niet voldoet. In dit oordeel wordt onder andere meegenomen dat, vanaf boven gezien, de indruk wordt gewekt dat de piste rechtdoor loopt. Ook neemt een huis het zicht op de bocht naar links weg.
De exploitant voert nog aan dat het slachtoffer te hard zou hebben geskied; hij had zijn snelheid moeten aanpassen aan het slechte zicht als gevolg van de slechte weersomstandigheden. Naar Zwitsers recht zou in dit geval de aansprakelijkheid van de exploitant voor het niet voldoen aan haar verplichtingen in het geheel vervallen. Zover komt het echter niet. Volgens de rechtbank heeft de exploitant onvoldoende onderbouwd dat het slachtoffer te snel zou hebben geskied. Bovendien is het slachtoffer recht onder de piste terechtgekomen; als hij een (te) hoge snelheid zou hebben gehad, zou hij verder zijn doorgeschoten.
Conclusie
Omdat de piste ten tijde van het ongeval op onjuiste wijze was gemarkeerd en dit in overwegende mate heeft bijgedragen aan het ongeval, acht de rechtbank de exploitant aansprakelijk voor de door het slachtoffer geleden schade. Verder gaat de rechtbank niet. Over de omvang van de schade zal pas later worden beslist. Omdat een debat over de omvang van letselschade een lang slepende discussie kan worden en omdat Zwitsers recht hierbij mogelijk een complicerende factor is, wijst de rechtbank partijen uitdrukkelijk op de mogelijkheid om onderling tot een schikking te komen.
Wintersporters: opgelet!
Opvallend aan deze uitspraak is het door de exploitant aangevoerde argument dat een overtreding van een skiër van het FIS-reglement naar Zwitsers recht elke aansprakelijkheid van een exploitant wegneemt. Los van het feit dat je als wintersporter - uiteraard - ongeschonden huiswaarts wil kunnen keren, vormt deze harde uitsluiting een extra reden om voorzichtig te zijn tijdens de wintersport, en de geldende verkeersregels in acht te nemen.