Vuurwerkongeval: wie betaalt de schade?

Januari is bijna voorbij. Het normale leven is weer begonnen. Maar niet voor iedereen. Zoals ook blijkt uit de steeds weer oplaaiende discussie over het invoeren van een vuurwerkverbod, wil er nog wel eens letsel ontstaan door het afsteken van vuurwerk. Wie is eigenlijk aansprakelijk voor de schade die ontstaat door een vuurwerkongeval? De importeur; zo oordeelde de Rechtbank Oost-Brabant recent.

Wat was er aan de hand?

In de nacht van 31 december 2014 op 1 januari 2015 werd een man (hierna: 'het slachtoffer') in zijn rechteroog getroffen door een vuurpijl, waardoor hij ernstig oogletsel opliep. Zijn rechteroog is daarbij zelfs verloren gegaan. De vuurpijl was even daarvoor afgestoken door een andere man (hierna: 'de afsteker'). Het slachtoffer stelt de afsteker en de importeur van de vuurpijl aansprakelijk voor de door hem geleden schade.

De afsteker

Het slachtoffer stelt dat de afsteker (i) 8 meter afstand had moeten houden van omstanders; (ii) had moeten waarschuwen voor hij de vuurpijl afstak; en (iii) de vuurpijl had moeten afsteken vanuit een fles die zodanig was ingericht dat deze de vuurpijl recht omhoog deed gaan.

De rechtbank gaat hier niet in mee en oordeelt dat het oogletsel van het slachtoffer niet is ontstaan door het niet naleven van veiligheidsvoorschriften door de afsteker.

Het slachtoffer stond op een afstand van 5,5 meter. Een afstand van 6 meter tussen de plaats van het afsteken van het vuurwerk en omstanders werd destijds als een veilige afstand beschouwd. Deze veilige afstand heeft naar het oordeel van de rechtbank echter alleen zin als de vuurpijl kort na ontsteking tot ontploffing komt. Vliegt de vuurpijl de verkeerde kant op, dan zal ook een afstand van bijvoorbeeld 8 meter niet voldoende zijn om letsel te voorkomen. De rechtbank oordeelt daarom dat als er vanuit wordt gegaan dat het slachtoffer op een afstand van 5,5 meter stond, dat nog niet betekent dat de afsteker onzorgvuldig heeft gehandeld. Het letsel had immers niet voorkomen kunnen worden wanneer het slachtoffer verder weg had gestaan. De afsteker hoefde daarnaast niet te waarschuwen voordat hij het vuurwerk afstak. Tot slot gebruikte hij een fles die geschikt was om de vuurpijl uit af te steken. De afsteker is dus niet aansprakelijk voor de door het slachtoffer geleden schade.

De importeur

De rechtbank dient ten aanzien van aansprakelijkheid van de importeur te beoordelen of sprake was van een 'gebrekkig product'. In dit geval een gebrekkige vuurpijl. De importeur is namelijk – uit hoofde van productaansprakelijkheid – aansprakelijk als de vuurpijl schade veroorzaakt bij normaal gebruik. Dan is het product 'gebrekkig'.

De vuurpijl is afgestoken vanuit een verzwaarde Grolsch anderhalve literfles gevuld met water in plaats van de bijgeleverde lanceerbuis. Het niet gebruiken van de lanceerbuis heeft volgens de rechtbank niet bijgedragen aan het ontstaan van de schade. De vuurpijl zal door het gebruik van een dergelijke fles schuin omhoog gaan en niet – zoals is gebeurd – horizontaal gaan vliegen. Daarnaast is de fles niet omgevallen tijdens de lancering van de vuurpijl. Er is volgens de rechtbank sprake geweest van normaal gebruik.

De vuurpijl is op normale wijze afgestoken maar daarna niet verticaal, zoals de bedoeling is, maar horizontaal gaan vliegen en heeft daardoor schade veroorzaakt. Dit leidt naar het oordeel van de rechtbank tot de conclusie dat sprake is van een gebrekkig product. De importeur heeft geen andere oorzaak voor het afwijkende vluchttraject aangedragen. Dat de testresultaten van dit type vuurpijl 100% in orde waren is volgens de rechtbank niet van belang, daarmee is een gebrek in een afzonderlijke vuurpijl immers niet uitgesloten. De importeur moet schadevergoeding betalen.

Schade

Maar hoe waardeer je het verlies van een oog? De zaak wordt hiervoor verwezen naar een aparte schadestaatprocedure. In die procedure wordt de hoogte van de schadevergoeding vastgesteld. De rechtbank kent wel alvast een voorschot op de immateriële schadevergoeding toe van € 15.000. Dit bedrag is gebaseerd op bedragen die in de jurisprudentie aan immateriële schadevergoeding zijn toegekend bij ongelukken waarbij een oog verloren is gegaan.

Conclusie

De afsteker heeft volgens de voorschriften gehandeld en is daarom niet aansprakelijk. Dat betekent niet dat het slachtoffer met lege handen komt te staan. Ook de importeur van het vuurwerk heeft een zorgplicht. Voldoende aannemelijk is dat de vuurpijl horizontaal is gaan vliegen als gevolg van een gebrek aan de vuurpijl en niet als gevolg van onzorgvuldig handelen van de afsteker. Nu het slachtoffer hierdoor schade heeft geleden, is de importeur aansprakelijk.