Geruststellingsmachine
In onze familierechtpraktijk werken wij regelmatig samen met andere professionals. Er speelt vaak namelijk meer dan alleen het juridische. Daar waar kinderen in het spel zijn dient de advocaat ook rekening te houden met hun belangen en verdient het niet zelden aanbeveling om cliënten te verwijzen naar een deskundige psycholoog of pedagoog of zelf advies bij zo’n deskundige in te roepen. Een van deze deskundigen is drs. Mauk Holleman. In deze blog beschrijft zij het belang van de geruststelling bij echtscheiding.
Geruststellingsmachine
Voor kinderen zijn ouders één grote Geruststellingsmachine. Hoe vaak zeggen ouders niet tegen hun kinderen: "het komt goed” “papa/mama fixt het” en vooral “jij kan het” “we houden van je". We stimuleren onze kinderen zich te ontwikkelen door hen gerust te stellen dat zij alles kunnen leren of kunnen oplossen. Als de ene ouder tegen de andere ouder zegt te willen scheiden dan gaat er een groot alarm af in het gezin. Het veroorzaakt een immense stress en dan neemt het vermogen van de grote Geruststellingsmachine snel af. Hoe moet het als je leven door een scheiding op zijn kop staat en je zelf misschien wel twijfelt of het inderdaad allemaal nog wel goedkomt?
Scheiding? Blijf geruststellen!
Wanneer ouders scheiden is dat voor ouders én kinderen een periode van stress. Juist in die periode moeten ouders blijven doen wat de essentie is van ouderschap: geruststellen. Het paradoxale van scheiden is dat er op beide ouders een dubbel appèl wordt gedaan. Ze moeten heel alert zijn omdat er heel veel zaken geregeld moeten, hun partnerschap moet afgewikkeld worden. Tegelijkertijd moeten ze hun kinderen voorhouden dat het ‘allemaal goed komt’ en hun ouderschap reorganiseren (geruststellen). Een lastige, maar niettemin belangrijke opdracht.
Verwarring
Ouders geven kinderen het gevoel dat het de moeite waard is om er te zijn. Kinderen vallen als het ware samen met hun ouders. Behalve dat ze genetisch een mix zijn van papa en mama beleven kinderen zich als een deel van een geheel: het gezin. Kinderen hebben binnen dat gezin één rol: kind zijn. Ouders hebben er twee: zij zijn partner/geliefde én ouder. Kinderen beleven hun ouders echter maar vanuit één rol: die van ouder. En wel als één ondeelbaar ouderpakket.
Bij een scheiding ontdoet de ene ouder zich van de ander. Dat is voor kinderen vaak een verwarrende gewaarwording. Met het instorten van de gezinseenheid kan ook de opvoedingshiërarchie wegvallen omdat kinderen hun ouders vanuit één dimensie beleven. Zo komt het nogal eens voor dat kinderen, doordat zij zo samenvallen met hun ouders, het idee hebben dat zij ook kunnen scheiden en kunnen besluiten niet meer naar een van de ouders te willen. De rollen verwarren zich op zo'n moment.
Nog een speler op het toneel: de nieuwe partner
Wanneer een van de ouders een nieuwe partner heeft dan gaat het alarm drie keer zo zwaar af. In mijn praktijk kom ik vaak mensen tegen die aanvankelijk hun scheiding heel redelijk hadden geregeld, maar bij wie de komst van een nieuwe partner de verhoudingen opnieuw uit balans bracht. Het alarm gaat opnieuw af. Als ouder heb je net verwerkt dat je als partner bent afgewezen en dan wordt de vacature ingevuld door een andere man/vrouw.
Vaak doemt dan een (volgende) bedreigende gedachte op: word ik nu ook vervangen als ouder? Gaat die nieuwe partner ook mijn rol als opvoeder en beschermer overnemen? Ouders zullen elkaar het gevoel moeten geven dat ze elkaar als ouder serieus nemen.
De geruststellingsfactor en de zogenaamde gunfactor spelen hierbij een grote rol. Kunnen ouders oog blijven houden voor elkaars gevoelens en kunnen zij elkaar geruststellen dat de rol die zij als ouder hebben nooit vervangen gaat worden door een nieuwe partner? Gunnen ouders elkaar een rol als mama en als papa?
Tot slot – een nieuw leest
Het ouderschap moet na de scheiding op nieuwe leest geschoeid worden. Ouders moeten permanent in overleg blijven en letterlijk aan de kinderen laten zien dat als het over hen, de kinderen, gaat zij als ouders nog heel veel te delen hebben. Als het ouders lukt om solidair te blijven als opvoeder besparen ze hun kinderen een vracht aan onverdiend leed.
Deze gastblog is geschreven door drs. Mauk Holleman, orthopedagoog en mediator. Zij begeleidt en adviseert ouders gedurende een (echt)scheiding en daarna. Daarnaast is zij ook bijzondere curator en wordt zij regelmatig benoemd in procedures om de belangen van de betrokken minderjarige(n) te behartigen.